Kênh 12 của Israel ngày 5-8 dẫn nguồn thạo tin tiết lộ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang ngả về khả năng mở rộng chiến dịch quân sự và kiểm soát hoàn toàn Gaza theo sau 12 tháng xung đột vũ trang với lực lượng Hamas. Theo Kênh 12, Thủ tướng Netanyahu dự kiến triệu tập cuộc họp với tổng tư lệnh quân đội, bộ trưởng quốc phòng để ban hành các mệnh lệnh mới, thậm chí trong lúc phái đoàn Israel chủ trì cuộc họp ở Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) về vấn đề con tin ở Gaza.

Thời điểm tổ chức cuộc họp an ninh chưa được xác nhận, và ông Netanyahu chỉ nói rằng sẽ diễn ra trong những ngày tới. Tuy nhiên, hiện chưa rõ kế hoạch kiểm soát hoàn toàn Gaza nếu được triển khai sẽ dẫn đến giai đoạn chiếm đóng kéo dài, hay chỉ là chiến dịch trong ngắn hạn nhằm giải thể lực lượng Hamas và trả tự do cho con tin.

Nguồn tin từ một quan chức Văn phòng Thủ tướng, cho biết ông Netanyahu đang nghiêng về việc nắm quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Gaza bằng quân sự. Điều này sẽ đảo ngược quyết định năm 2005 về việc rút công dân và binh lính Israel khỏi Gaza sau 38 năm từng nắm quyền kiểm soát vùng đất này, từ năm 1967 - 2005.

Hiện tại, IDF đang kiểm soát khoảng 75% Dải Gaza, tuy nhiên họ bày tỏ quan điểm phản đối việc mở rộng chiếm đóng toàn bộ khu vực còn lại. Theo đánh giá của quân đội Israel, việc kiểm soát toàn bộ cơ sở hạ tầng của Hamas có thể mất nhiều năm và còn tiềm ẩn nguy cơ các con tin có thể bị hành quyết nếu quân đội tiếp cận các địa điểm giam giữ.

Những diễn biến mới nhất này tại Gaza đang đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với nỗ lực ngoại giao nhằm tìm kiếm một giải pháp lâu dài, bền vững cho xung đột Israel - Palestine. Chính quyền Palestine và lực lượng Hamas đã lên tiếng phản ứng dữ dội quyết định này. Phong trào Hamas tuyên bố coi thường những lời đe dọa từ phía Israel, khẳng định đây chỉ là "những tuyên bố lặp đi lặp lại, vô giá trị và không ảnh hưởng đến quyết định của họ".

Tại phiên họp ngày 5-8, HĐBA LHQ đã thảo luận khẩn cấp về tình hình tại Dải Gaza. Trợ lý Tổng Thư ký LHQ Miroslav Jenca cảnh báo, nếu thông tin Israel mở rộng hoạt động quân sự trên toàn bộ Gaza là chính xác, thì đây sẽ là một động thái "vô cùng đáng báo động", có thể gây hậu quả thảm khốc cho hàng triệu người Palestine và đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của các con tin đang bị giam giữ. "Những báo cáo mới nhất liên quan đến quyết định có thể mở rộng hoạt động quân sự của Israel trên toàn bộ Dải Gaza của Thủ tướng Netanyahu, nếu đúng sự thật, là hết sức đáng báo động. Điều này sẽ gây ra hậu quả thảm khốc cho hàng triệu người Palestine và có thể gây nguy hiểm hơn nữa đến tính mạng của những con tin còn lại ở Gaza. Luật pháp quốc tế đã nêu rõ ràng về vấn đề này, Gaza là một phần không thể thiếu của một nhà nước Palestine trong tương lai", Trợ lý Tổng Thư ký LHQ Miroslav Jenca nói.

Phó đại diện Trung Quốc tại LHQ, Cảnh Sảng cũng bày tỏ "mối quan ngại lớn" về các kế hoạch của Israel được báo cáo, kêu gọi Israel ngay lập tức dừng các hành động nguy hiểm. Từ Ai Cập, Tổng thống Fatah Al Sisi khẳng định, Israel đã vượt quá giới hạn cuộc chiến: "Mọi người đều thấy rõ rằng cuộc chiến ở Gaza không còn là cuộc chiến để đạt được các mục tiêu chính trị của ai đó hay giải phóng con tin nữa. Hiện nó đã vượt qua mọi logic và sự biện minh để trở thành một cuộc chiến tranh đói kém và diệt chủng. Lịch sử sẽ buộc nhiều cá nhân và quốc gia phải chịu trách nhiệm về lập trường của họ đối với cuộc chiến này. Lương tâm con người cũng sẽ không im lặng".

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump từ chối trả lời liệu ông có ủng hộ hay phản đối kế hoạch quân sự của Israel tại Gaza. Ông chỉ cho biết, ưu tiên hiện nay của chính quyền Mỹ là tăng cường khả năng tiếp cận lương thực và viện trợ nhân đạo cho người dân Gaza. "Tôi không biết đề xuất đó là gì. Tôi chỉ biết rằng hiện tại chúng tôi đang cố gắng cung cấp lương thực cho người dân Gaza. Mỹ gần đây đã viện trợ 60 triệu đô-la để cung cấp rất nhiều lương thực, cho người dân Gaza, những người rõ ràng đang gặp khó khăn về lương thực. Và tôi biết Israel sẽ giúp chúng tôi về mặt phân phối và cả tiền bạc nữa. Chúng tôi cũng có các quốc gia Arab sẽ giúp chúng tôi về mặt tài chính và có thể là cả việc phân phối. Đó là điều tôi đang tập trung vào. Về phần còn lại, tôi thực sự không thể nói trước được, điều đó sẽ phụ thuộc khá nhiều vào Israel", ông Trump nói. Hãng tin Aljazeera cho rằng, tuyên bố của Tổng thống Mỹ như động thái bật đèn xanh cho Israel, ám chỉ nước này "có quyền quyết định mọi thứ" ở Gaza và Mỹ sẽ không ngăn cản.

Trong một diễn biến có liên quan, mạng tin Axios ngày 5-8 dẫn lời các nguồn tin cho hay Tổng thống Mỹ Donald Trump và đặc phái viên Steve Witkoff đã thảo luận kế hoạch nhằm tăng đáng kể vai trò của Mỹ trong việc cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza trong cuộc họp vào tối 4-8 (giờ địa phương) tại Nhà Trắng. Cuộc thảo luận diễn ra sau chuyến thăm của ông Witkoff tới Israel và Gaza vào tuần trước. Một quan chức Mỹ cho biết đã có quyết định rằng chính quyền Mỹ sẽ "tiếp quản" công tác quản lý nỗ lực nhân đạo ở Gaza vì Israel không xử lý vấn đề này một cách thỏa đáng.

Quan chức này không nói rõ vai trò thực sự của Mỹ là gì, nhưng cho biết các nước Vùng Vịnh như Qatar sẽ đóng góp tiền, trong khi Jordan và Ai Cập cũng có thể tham gia. Quan chức này nói rằng Tổng thống Trump "không mấy hào hứng" với ý tưởng Mỹ nắm quyền kiểm soát viện trợ, nhưng điều đó buộc phải xảy ra. Một quan chức Mỹ khác cho biết chính quyền sẽ tìm cách tránh bị kéo quá sâu vào cuộc khủng hoảng ở Gaza. Cũng theo các nguồn tin trên, Israel ủng hộ việc Mỹ tăng cường vai trò ở Gaza.

AN BÌNH